De opkomst was goed, en de diversiteit onder de bezoekers groot. En daar hoopten we op. Iedereen heeft vanuit zijn eigen specialisme en perspectief meegedacht, ideeën uitgewisseld en deelgenomen aan discussies. De workshops waren gericht op het begrijpen en toepassen van de culturele interventies.
Aanwezig waren zorgprofessionals, onderzoekers van onder meer medische universiteiten die onderzoek doen naar nieuwe vormen van zorg en de effecten daarvan, beleidsambtenaren uit het sociaal en cultureel domein, creatief therapeuten, culturele ondernemers en studenten kunsteducatie die zoeken naar kunstvormen als oplossing voor maatschappelijke problemen. Dat leidde tot interessante uitwisselingen en vraagstukken, zoals: ‘Hoe passen we nieuwe kunstvormen toe in andere domeinen?
Inleiding Mark Mieras
Mark Mieras hield een inspirerende inleiding over de rol en betekenis van kunst. Wat doet kunst voor ons in relatie tot welbevinden, stimulans, prikkeling en gewaarwording? Hoe reageren onze hersenen daarop? Zijn er aantoonbare effecten, denk aan hersenactiviteit, alertheid, geheugen? We zijn Mark dankbaar voor zijn sprekende beelden en mooie metaforen.
Kritische noot
Uiteraard was er ook ruimte voor wat er beter kan. Zo blijkt uit de onderzoeksresultaten dat de verwijzingsstructuur complex en moeilijk uitvoerbaar is. Ook structurele financiering is nog niet geborgd. Er werd gediscussieerd over vragen als: Hoe kun je goed onderzoek doen? Hoe zorg je voor de juiste begeleiding van de docenten? Maar ook: huidige doorverwijzingen via 1e lijn zijn er nog weinig. Deelnemers kwamen uit zichzelf of via psycholoog/fysiotherapeut, vrienden/kennissen.
Kwalitatief onderzoek
Deelnemers geven aan dat het een positief effect heeft op hun welbevinden, dat ze door de lessen gestimuleerd werden om ook op andere fronten in hun leven zaken aan te pakken. Dat de lessen hen hielpen afstand te nemen van hun problemen. Ze ervaarden de activiteiten als laagdrempelig: zowel in kosten en communicatiemiddelen, maar ook toegankelijk qua inhoud (geen ervaring nodig), geen druk van docenten: deze begeleidt het proces maar dwingt niet af zodat er ruimte is voor eigen ontwikkeling.
Samenwerkingsmonitor
Een belangrijke conclusie uit de samenwerkingsmonitor is dat het proces om elkaar te leren kennen zeer van belang is. Dat hebben we onvoldoende gedaan in het begin. Spreek verwachtingen naar elkaar uit, waar sta je voor, wees helder of wat haalbaar is in de samenwerking. Zorg ervoor dat dit soort initiatieven geborgd zijn in de eigen organisatie en daar draagvlak heeft en niet afhankelijk is van die ene persoon.
Online handreikingen
De ervaringen van Kunst op Recept en de praktische tips en werkwijzen worden gepubliceerd in online handreikingen die in februari 2019 verschijnen. In de workshops tijdens de dag zijn ervaringen opgehaald die meegenomen worden in de aanbevelingen. De rol van gemeente, culturele instelling en zorgorganisatie kan verschillen maar dat wil niet zeggen dat we niet met elkaar kunnen inzetten op een nieuwe kijk op de relatie kunst, zorg en sociaal. Dat vraagt van een gemeente om minder strikt te zijn in afdelingen en risico’s durven te nemen, van de culturele sector dienstbaar te zijn en van het sociale domein open te staan voor andere werkwijzen die andere partijen hanteren.
